We brengen een groot deel van onze tijd door op het werk. Een positieve werkomgeving kan motiverend zijn en zelfs voldoening geven. Maar wat als je te maken hebt met een negatieve werkcultuur of giftige collega’s? Denk aan roddelen, kritiek zonder opbouwende feedback, manipulatief gedrag of een cultuur waarin je je niet veilig voelt. Het kan je werkplezier flink verpesten en zelfs leiden tot psychosociale arbeidsbelasting.

Wat is een negatieve werkcultuur of collega?

Een giftige werkomgeving wordt vaak gekenmerkt door negativiteit, gebrek aan vertrouwen en respectloos gedrag. Dit kan zich uiten in:

• Roddelen en achter elkaars rug om praten.
• Onnodige competitie, waarbij collega’s elkaar ondermijnen.
• Micromanagement of onrealistische verwachtingen vanuit de leiding.
• Negatief gedrag, zoals beledigingen, cynisme en kritiek zonder oplossing.

Giftige collega’s kunnen individuen zijn die manipuleren, negativiteit verspreiden of opzettelijk anderen kleineren. Het probleem wordt ernstiger wanneer dit gedrag wordt gedoogd of onderdeel wordt van de werkcultuur.

Hoe herken je dat je last hebt van een negatieve werkomgeving?

Soms besef je pas laat dat je in een negatieve situatie zit. Let daarom op deze signalen:

• Je voelt je voortdurend gestrest of uitgeput na een werkdag.
• Je hebt het gevoel dat je je continu moet verdedigen of bewijzen.
• De sfeer is gespannen en je voelt je op je hoede bij collega’s.
• Je krijgt te maken met oneerlijke kritiek of gebrek aan waardering.

Herkenbaar? Tijd om actie te ondernemen.

Tips om om te gaan met negatieve collega’s en werkcultuur

1. Stel duidelijke grenzen

Wanneer je merkt dat iemand zich respectloos gedraagt of grenzen overschrijdt, is het belangrijk om hier direct paal en perk aan te stellen. Geef duidelijk aan wat je wel en niet accepteert. Bijvoorbeeld:

• “Ik waardeer constructieve feedback, maar op deze toon kan ik het niet ontvangen.”
• “Ik wil graag samenwerken, maar ik sta niet toe dat er over mij wordt geroddeld.”

Door zelfverzekerd je grenzen aan te geven, laat je zien dat je respect verwacht.

2. Blijf positief en professioneel communiceren

Een giftige collega kan je gemakkelijk meeslepen in negativiteit. Blijf daarom altijd professioneel en positief.

• Vermijd het meedoen aan roddels of cynische gesprekken.
• Focus in discussies op oplossingen in plaats van problemen.

Voorbeeld: Als iemand klaagt zonder reden, kun je zeggen: “Wat kunnen we doen om dit te verbeteren?” Dit doorbreekt de negatieve toon en brengt het gesprek terug naar een constructieve focus.

3. Zoek steun bij betrouwbare collega’s of leidinggevenden

Je staat er niet alleen voor. Praat met collega’s die je vertrouwt en vraag hoe zij de situatie ervaren. Als het probleem aanhoudt, is het verstandig om steun te zoeken bij HR of je leidinggevende. Leg de situatie zo objectief mogelijk uit en geef voorbeelden van het gedrag dat je ervaart.

Voorbeeld gesprek met HR:

• Beschrijf wat er is gebeurd: “Mijn collega maakt regelmatig negatieve opmerkingen over mijn werk, zonder reden of suggesties voor verbetering.”
• Leg uit hoe het je beïnvloedt: “Dit geeft me het gevoel dat ik niet gewaardeerd word en maakt me onzeker in mijn werk.”

Het doel is niet klagen, maar samen zoeken naar oplossingen.

4. Focus op wat je kunt beheersen

Je hebt geen controle over andermans gedrag, maar wel over je eigen houding en reactie. Richt je op de dingen waar je invloed op hebt, zoals je taken, productiviteit en omgang met anderen. Hierdoor kun je je werk beter afschermen van de negatieve invloed van anderen.

Tip: Maak een lijst van je dagelijkse successen, hoe klein ook. Dit helpt je om je te blijven richten op het positieve.

5. Overweeg een uitweg als niets helpt

Als de situatie onhoudbaar blijft en er geen verbetering in zicht is, kan het tijd zijn om je opties te heroverwegen. Soms is een giftige cultuur zo verankerd dat je beter voor je eigen welzijn kunt kiezen. Dat is geen falen, maar zelfzorg.

Voorbeeld:

• “Ik wil een omgeving waarin ik kan groeien, samenwerken en me gewaardeerd voel. Hier blijf ik vastzitten, en dat past niet bij mijn doelen.”